آغاز حضور ناوگروه های ایرانی در خلیج عدن به حدود سه سال پیش باز می گردد که هدف آن برقراری امنیت ناوگان تجاری ایران در آبهای این منطقه حساس بود. تا پیش از آن، فعالیت های عملیاتی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به آب های سرزمینی کشورمان محدود شده و تنها سفرهای آموزشی در محدوده شمال اقیانوس هند و یا حضور در بنادر کشورهای همجوار مانند هند به انجام رسیده بود. اما با اجرای این سفرهای دور و دراز، نیروی دریایی به مناطقی در 2800 کیلومتری پایگاه های اصلی خود رهسپار شد و اقتدار دریایی ایران و آماده به کار نگه داشتن و بهینه سازی و ارتقاء شناورهای رزمی این نیرو را در تحریم همه جانبه کشورهای سازنده تجهیزات آن به رخ جهانیان کشید.
انتقال حدود 12 میلیون بشکه نفت خام کشورهای اوپک و غیر اوپک از مسیر تنگه باب‌المندب و سواحل کشور سومالی به طرف قاره اروپا و امریکا و تردد بیش از 40 درصد صادرات گاز مایع (LNG) قاره آسیا در منطقه ناامن تنگه باب المندب انجام می گیرد، همچنین تردد سالانه بیش از 65 هزار کشتی که عمدتاً حامل کالاهای صادراتی و وارداتی هستند از مسیر مذکور مهمترین دلایل اهمیت امن بودن تنگه راهبردی باب المندب است. امرزه در دنیا بیش از 95 درصد تجارت از طریق دریاها صورت می گیرد و دزدان دریایی برای 20 هزار تانکر و کشتی تجاری که سالانه از این مسیر عبور می کنند مشکلات زیادی ایجاد کرده اند.
از نظر شرایط جغرافیایی نیز عمق آب در خلیج عدن بیش از سه هزار متر است که شش ماه از سال را با بادهای شدیدی سپری می کند. وزیدن این بادها باعث به وجود آمدن موج هایی با ارتفاع بیش از 10 متر می شود. همین پدیده طبیعی موجب می شود که ارتفاع زیادی از بدنه کشتی ها زیر آب قرار بگیرد که کار را برای آن ها سخت می کند. از سوی دیگر، این بادها باعث می شوند کشتی ها همواره تا حدود 35 درجه در آب به سمت چپ و راست متمایل شوند و کشتی هایی که تحمل این شرایط را دارند، از ویژگی های برتری در شناوری و حفظ تعادل برخوردارند.
به گزارش مشرق، در راستای محافظت از ناوگان تجاری کشورمان که در این منطقه در حال رفت و آمد هستند، از اوائل سال 88 فعالیت های مستمری در قالب اعزام ناوگروه هایی متشکل از دوکشتی که عموماً یک فروند آنها رزمی و دیگری پشتیبانی(لجستیکی) هستند به منطقه خلیج عدن و تنگه باب المندب اعزام شدند.
ناوگروه اول شامل ناوشکن جمهوری اسلامی البرز و ناو جمهوری اسلامی بوشهر با طی مسافت 12هزار مایل دریایی و انجام رهگیری و رصد بیش از 700 نوع کشتی که 36 فروند آن کشتی های تجاری و نفتکش ایرانی بودند برای نخستین بار در نیروی دریایی، یک ماموریت صد در صد عملیاتی را در آب های بین المللی با موفقیت کامل اجرا کردند.
ناو گروه دوم، ناوهای جمهوری اسلامی ایران شهید نقدی و ناو لجستیکی بندر عباس بودند. ناو نقدی به عنوان یک کشتی رزمی در آن هنگام حدوداً 60 ساله بود و به گفته یکی از مسئولان نداجا، در برخورد با کشتی های نظامی سایر کشورها که طبق قواعد، برخی از ویژگی های شناور دو طرف به یکدیگر اعلام می شود، شناورهای دیگر با دانستن سال ساخت این ناو به آن ادای احترام نظامی می کردند. این کشتی توسط متخصصان دریایی کشورمان بازسازی و بهینه سازی شده و به موشک های ضدکشتی دوربرد نور و توپ پیشرفته دریایی فجر27 و پرتابگرهای سه قلوی اژدر و بسیاری سامانه های پیشرفته الکترونیکی و ارتباطی مجهز شده است.
انتقال حدود 12 میلیون بشکه نفت خام کشورهای اوپک و غیر اوپک از مسیر تنگه باب‌المندب و سواحل کشور سومالی به طرف قاره اروپا و امریکا و تردد بیش از 40 درصد صادرات گاز مایع (LNG) قاره آسیا در منطقه ناامن تنگه باب المندب انجام می گیرد، همچنین تردد سالانه بیش از 65 هزار کشتی که عمدتاً حامل کالاهای صادراتی و وارداتی هستند از مسیر مذکور مهمترین دلایل اهمیت امن بودن تنگه راهبردی باب المندب است. امرزه در دنیا بیش از 95 درصد تجارت از طریق دریاها صورت می گیرد و دزدان دریایی برای 20 هزار تانکر و کشتی تجاری که سالانه از این مسیر عبور می کنند مشکلات زیادی ایجاد کرده اند.
از نظر شرایط جغرافیایی نیز عمق آب در خلیج عدن بیش از سه هزار متر است که شش ماه از سال را با بادهای شدیدی سپری می کند. وزیدن این بادها باعث به وجود آمدن موج هایی با ارتفاع بیش از 10 متر می شود. همین پدیده طبیعی موجب می شود که ارتفاع زیادی از بدنه کشتی ها زیر آب قرار بگیرد که کار را برای آن ها سخت می کند. از سوی دیگر، این بادها باعث می شوند کشتی ها همواره تا حدود 35 درجه در آب به سمت چپ و راست متمایل شوند و کشتی هایی که تحمل این شرایط را دارند، از ویژگی های برتری در شناوری و حفظ تعادل برخوردارند.
به گزارش مشرق، در راستای محافظت از ناوگان تجاری کشورمان که در این منطقه در حال رفت و آمد هستند، از اوائل سال 88 فعالیت های مستمری در قالب اعزام ناوگروه هایی متشکل از دوکشتی که عموماً یک فروند آنها رزمی و دیگری پشتیبانی(لجستیکی) هستند به منطقه خلیج عدن و تنگه باب المندب اعزام شدند.
ناوگروه اول شامل ناوشکن جمهوری اسلامی البرز و ناو جمهوری اسلامی بوشهر با طی مسافت 12هزار مایل دریایی و انجام رهگیری و رصد بیش از 700 نوع کشتی که 36 فروند آن کشتی های تجاری و نفتکش ایرانی بودند برای نخستین بار در نیروی دریایی، یک ماموریت صد در صد عملیاتی را در آب های بین المللی با موفقیت کامل اجرا کردند.
ناو گروه دوم، ناوهای جمهوری اسلامی ایران شهید نقدی و ناو لجستیکی بندر عباس بودند. ناو نقدی به عنوان یک کشتی رزمی در آن هنگام حدوداً 60 ساله بود و به گفته یکی از مسئولان نداجا، در برخورد با کشتی های نظامی سایر کشورها که طبق قواعد، برخی از ویژگی های شناور دو طرف به یکدیگر اعلام می شود، شناورهای دیگر با دانستن سال ساخت این ناو به آن ادای احترام نظامی می کردند. این کشتی توسط متخصصان دریایی کشورمان بازسازی و بهینه سازی شده و به موشک های ضدکشتی دوربرد نور و توپ پیشرفته دریایی فجر27 و پرتابگرهای سه قلوی اژدر و بسیاری سامانه های پیشرفته الکترونیکی و ارتباطی مجهز شده است.
ناو شهید نقدی
در مدت 64 روز ماموریت، 2 هزار و 279 یگان تجاری و نفتکش توسط این ناوگروه رهگیری شد و 21 فروند کشتی حفاظت گردید. 81 فروند ناو نظامی نیز از 21 کشور در این منطقه حضور داشتند. این ناوگروه در مسیری به طول بیش از 800 کیلومتر برای کشتی های تجاری و نفتکش ها اقدام به محافظت کرد و در نهایت دومین ناوگروه اعزامی ارتش پس از طی مسافت بیش از 9 هزار مایل با موفقیت به میهن بازگشت.
ناو گروه سوم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل ناو خارک، بزرگترین ناو خاورمیانه که یک کشتی لجستیکی است و همچنین ناوشکن سبلان بود. کاربری و تعمیرات و آماده نگهداشتن ناو خارک و نیز بازسازی ناوشکن سبلان که در حمله نظامی آمریکا در فروردین سال 1367 آسیب بسیار جدی دیده بود و حضور ده ها روزه این شناورهای بهینه سازی شده در منطقه، سند قطعی توانایی علمی و مهندسی متخصصان دریایی کشورمان بود.
چهارمین ناوگروه، ناوشکن البرز و ناو پشتیبانی بوشهر با 256 خدمه بودند که در مدت 80 روز مأموریت در خلیج عدن به حفاظت از کشتی های عبوری پرداختند. از مجموع 4 ناوگروه اول اعزامی به خلیج عدن، 3 ناوگروه از منطقه یکم نیروی دریایی ارتش در بندرعباس و یکی از ناوگروه ها نیز از بوشهر به آن منطقه اعزام شدند.
پنجمین ناوگروه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، متشکل از دو ناو لاوان و چیرو از منطقه یکم دریایی ارتش عازم شدند. هر چند هیچ یک از این دو ناو، رزمی نیستند، اما به تسلیحات مناسبی از جمله توپ های 20 میلیمتری با نواخت تیر بالا مجهز شده اند و در این سفر نیز موفق ظاهر شدند. این ناوگروه پس از 44 روز پیمایش دریایی، 33 فروند کشتی تجاری کشور را مورد حفاظت و پشتیبانی قرار داد.
ناو گروه سوم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل ناو خارک، بزرگترین ناو خاورمیانه که یک کشتی لجستیکی است و همچنین ناوشکن سبلان بود. کاربری و تعمیرات و آماده نگهداشتن ناو خارک و نیز بازسازی ناوشکن سبلان که در حمله نظامی آمریکا در فروردین سال 1367 آسیب بسیار جدی دیده بود و حضور ده ها روزه این شناورهای بهینه سازی شده در منطقه، سند قطعی توانایی علمی و مهندسی متخصصان دریایی کشورمان بود.
چهارمین ناوگروه، ناوشکن البرز و ناو پشتیبانی بوشهر با 256 خدمه بودند که در مدت 80 روز مأموریت در خلیج عدن به حفاظت از کشتی های عبوری پرداختند. از مجموع 4 ناوگروه اول اعزامی به خلیج عدن، 3 ناوگروه از منطقه یکم نیروی دریایی ارتش در بندرعباس و یکی از ناوگروه ها نیز از بوشهر به آن منطقه اعزام شدند.
پنجمین ناوگروه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، متشکل از دو ناو لاوان و چیرو از منطقه یکم دریایی ارتش عازم شدند. هر چند هیچ یک از این دو ناو، رزمی نیستند، اما به تسلیحات مناسبی از جمله توپ های 20 میلیمتری با نواخت تیر بالا مجهز شده اند و در این سفر نیز موفق ظاهر شدند. این ناوگروه پس از 44 روز پیمایش دریایی، 33 فروند کشتی تجاری کشور را مورد حفاظت و پشتیبانی قرار داد.
ناو چیرو
اما در ششمین مأموریت از این نوع، باز هم ناو رزمی نقدی و ناو پشتیبانی بندرعباس با یکدیگر همسفر آب های دوردست شدند.
هفتمین مأموریت ناوگروه اعزامی نداجا به خلیج عدن، باعث شکل گیری دومین همکاری ناو عظیم جمهوری اسلامی خارک و ناوشکن سبلان به استعداد 410 نفر خدمه گردید. این ناوگروه پس از طی 18 هزار و 900 مایل دریایی در مدت 93 روز علاوه بر تأمین امنیت کشتی های ایرانی در خلیج عدن، رهگیری یک هزار و 334 یگان شناور نظامی و غیرنظامی را به انجام رساند.
به گزارش مشرق، دالان امنیتى که نیروى دریایى ارتش جمهورى اسلامى ایران در منطقه مأموریتی جدید خود تشکیل داد، حد فاصل سواحل عمان ـ یمن، سواحل شمالى سومالى تا تنگه باب المندب و مدار 10 درجه است که محدوده ای به طول970 کیلومتر تا 1300 کیلومتر را در بر گرفته و ناوگروه های رزمى نیروى دریایى ارتش، تمام شناورهاى جمهورى اسلامى ایران و هر کشورى که براى گذر از این مسیر، از ایران تقاضاى کمک کند، را اسکورت می نمایند.
طول دوره مأموریتی این ناوگروه ها، متغیر بوده و به طور معمول بین 60 تا کمتر از 95 روز ادامه دارند. در این عملیات ها، شناورهای رزمی کشورمان با پشتیبانی هوایی بالگردها و نیروی های ویژه با قایق های دزدان دریایی که در طول این چند سال روز به روز به سلاح های پیشرفته تری مجهز می شدند، درگیر شده و بعضاً 22 قایق آنها در یک حمله شرکت می کردند که با وجود این موارد، با حضور یگان های نداجا، هیچ موفقیتی کسب ننمودند.
در هشتمین مأموریت دوربرد دریایی نداجا که 92 روز به طول انجامید، بار دیگر ناو پشتیبانی بندعباس با ناو رزمی نقدی در مجموع با بیش از 300 خدمه همراه شد. این همراهی از آب های شمال اقیانوس هند به خلیج عدن و دهانه ورودی دریای سرخ در تنگه باب المندب رسید. ناو نقدی با طی16 هزار مایل دریایی(نزدیک به سی هزار کیلومتر) 2 هزار و 780 کشتی تجاری و نظامی را شناسایی و رهگیری کرده و از 90 کشتی ایرانی نیز حمایت نمود.
هفتمین مأموریت ناوگروه اعزامی نداجا به خلیج عدن، باعث شکل گیری دومین همکاری ناو عظیم جمهوری اسلامی خارک و ناوشکن سبلان به استعداد 410 نفر خدمه گردید. این ناوگروه پس از طی 18 هزار و 900 مایل دریایی در مدت 93 روز علاوه بر تأمین امنیت کشتی های ایرانی در خلیج عدن، رهگیری یک هزار و 334 یگان شناور نظامی و غیرنظامی را به انجام رساند.
به گزارش مشرق، دالان امنیتى که نیروى دریایى ارتش جمهورى اسلامى ایران در منطقه مأموریتی جدید خود تشکیل داد، حد فاصل سواحل عمان ـ یمن، سواحل شمالى سومالى تا تنگه باب المندب و مدار 10 درجه است که محدوده ای به طول970 کیلومتر تا 1300 کیلومتر را در بر گرفته و ناوگروه های رزمى نیروى دریایى ارتش، تمام شناورهاى جمهورى اسلامى ایران و هر کشورى که براى گذر از این مسیر، از ایران تقاضاى کمک کند، را اسکورت می نمایند.
طول دوره مأموریتی این ناوگروه ها، متغیر بوده و به طور معمول بین 60 تا کمتر از 95 روز ادامه دارند. در این عملیات ها، شناورهای رزمی کشورمان با پشتیبانی هوایی بالگردها و نیروی های ویژه با قایق های دزدان دریایی که در طول این چند سال روز به روز به سلاح های پیشرفته تری مجهز می شدند، درگیر شده و بعضاً 22 قایق آنها در یک حمله شرکت می کردند که با وجود این موارد، با حضور یگان های نداجا، هیچ موفقیتی کسب ننمودند.
در هشتمین مأموریت دوربرد دریایی نداجا که 92 روز به طول انجامید، بار دیگر ناو پشتیبانی بندعباس با ناو رزمی نقدی در مجموع با بیش از 300 خدمه همراه شد. این همراهی از آب های شمال اقیانوس هند به خلیج عدن و دهانه ورودی دریای سرخ در تنگه باب المندب رسید. ناو نقدی با طی16 هزار مایل دریایی(نزدیک به سی هزار کیلومتر) 2 هزار و 780 کشتی تجاری و نظامی را شناسایی و رهگیری کرده و از 90 کشتی ایرانی نیز حمایت نمود.
ناو پشتیبانی لارک، یک بالگرد سی کینگ در بالای آن و یک فروند هاورکرافت و ناوشکن الوند در زمینه تصویر
نهمین ناوگروه نداجا، شامل ناو پشتیبانی خارک و ناو محافظ(ناوشکن) الوند بود. این سفر نیز حدود 3 ماه به طول انجامید.
دهمین ناوگروه نداجا نیز شامل ناوهای لارک و چیرو بود.
در یازدهمین مأموریت، ناو رزمی بایندر(هم رده با ناو نقدی) و ناو لجستیکی تنب و همچنین تیم عملیات ویژه به منطقه عملیاتی نداجا در خلیج عدن اعزام شدند.
اما دوازدهمین سری از این عملیات ها، دوربردترین مأموریت تاریخ نیروی دریایی نوین ایران است که از بندر عباس شروع شده و با گذر ناوگروه از دریای سرخ و سپس کانال سوئز برای اولین بار، به بندر لاذقیه در سوریه رسید. ناوشکن الوند و ناو لجستیکی غول پیکر خارک، این مأموریت بدیع را آغاز نمودند و در این سفر تعدادی از دانشجویان نیروی دریایی ارتش را نیز به همراه خود بردند. در این سفر 575 نفر، برای اولین بار از مدار 10 درجه عبور کردند و هم اکنون نیز در منطقه می باشند.
در تمام این سلسله مأموریت ها، خلبانان شجاع هوادریای نداجا نیز با بالگردهای خود حضور ارزشمندی داشتند و به اجرای پروازهای گشتی-رزمی در منطقه مبادرت می نمودند. درگیری با قایق های دزدان دریایی و اقدام به تیراتدازی به سوی آنها نیز توسط این واحدها گزارش شده است.
دهمین ناوگروه نداجا نیز شامل ناوهای لارک و چیرو بود.
در یازدهمین مأموریت، ناو رزمی بایندر(هم رده با ناو نقدی) و ناو لجستیکی تنب و همچنین تیم عملیات ویژه به منطقه عملیاتی نداجا در خلیج عدن اعزام شدند.
اما دوازدهمین سری از این عملیات ها، دوربردترین مأموریت تاریخ نیروی دریایی نوین ایران است که از بندر عباس شروع شده و با گذر ناوگروه از دریای سرخ و سپس کانال سوئز برای اولین بار، به بندر لاذقیه در سوریه رسید. ناوشکن الوند و ناو لجستیکی غول پیکر خارک، این مأموریت بدیع را آغاز نمودند و در این سفر تعدادی از دانشجویان نیروی دریایی ارتش را نیز به همراه خود بردند. در این سفر 575 نفر، برای اولین بار از مدار 10 درجه عبور کردند و هم اکنون نیز در منطقه می باشند.
در تمام این سلسله مأموریت ها، خلبانان شجاع هوادریای نداجا نیز با بالگردهای خود حضور ارزشمندی داشتند و به اجرای پروازهای گشتی-رزمی در منطقه مبادرت می نمودند. درگیری با قایق های دزدان دریایی و اقدام به تیراتدازی به سوی آنها نیز توسط این واحدها گزارش شده است.
همچنین، شنیده ها حاکی از آن است که ناو جماران نیز در آب های بین المللی حضور داشته و به رصد و پایش نیروهای فرامنطقه ای پرداخته است.
ناو خارک
به گزارش مشرق، دریانوردی ناوها و ناوشکن های یک نیرو در آب های بین المللی و دوردست و با فاصله چندین هزار کیلومتری از سرزمین اصلی، بیانگر عقبه قوی علمی و دانش بالای آن کشور است، که جهانیان در پی مشاهده ناوگان شناورهای ایران یقیناً به توانایی های ایرانیان در ابعاد دفاعی پی میبرند و "عمردهی انقلابی" به تجهیزات دریایی کشورمان را با چشمان خود خواهند دید. در واقع اگر کشوری به تمام زوایای فنی و عملکردی شناورهای خود مسلط نباشد، توان بکارگیری آنها را در آب های ساحلی خود نیز به خوبی نخواهد داشت، چه رسد به اینکه آنها را به فواصل چندین هزار کیلومتری و برای چندین ماه اعزام نماید؛ همچنین اگر توان ارتقاء تجهیزات آنها را با ساخته های بومی خود و ادوات و تسلیحات بروز نداشته باشد، در عرصه نبرد تکنولوژیک دریایی امروز نیز حرفی برای گفتن نخواهد داشت. بنابراین، پر واضح است که اعزام ناوگروه های مختلف نداجا از شناورهای قدیمی و جدید سطحی و زیرسطحی به آب های دوردست، برای حفظ منافع کشور، دارای چه پیام هایی است.
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از سال 87، 12 ناوگروه برای مقابله با پدیده شوم دزدی دریایی به خلیج عدن اعزام کرده که تاکنون در بیش از 547 مورد، اسکورت کشتیهای تجاری و نفتکش ایرانی را انجام داده و تنها در سال جاری در چهار مورد توانسته کشتی های عبوری ایرانی را از حمله دزدان دریایی نجات دهد.
بر این اساس می توان شناورهای سنگین ارتش جمهوری اسلامی ایران را بر اساس میزان سفرهای انجام شده به منطقه عملیاتی جدید نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در خلیج عدن، بدین شرح رده بندی کرد: خارک 4 سفر، شهید نقدی و بندرعباس 3 سفر، الوند، البرز، سبلان، چیرو و بوشهر 2 سفر و شناورهای لاوان، لارک، تنب و بایندر 1 سفر.
آخر اینکه بر اساس اعلام دریادار سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش، این نیرو در سال 90 برنامه منسجمی را برای اعزام ناوگروه به مناطق جدید در دنیا خواهد داشت که با این حساب باید منتظر اخبار خوشی از دستاوردهای دریادلان "نیروی راهبردی" جمهوری اسلامی باشیم.
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از سال 87، 12 ناوگروه برای مقابله با پدیده شوم دزدی دریایی به خلیج عدن اعزام کرده که تاکنون در بیش از 547 مورد، اسکورت کشتیهای تجاری و نفتکش ایرانی را انجام داده و تنها در سال جاری در چهار مورد توانسته کشتی های عبوری ایرانی را از حمله دزدان دریایی نجات دهد.
بر این اساس می توان شناورهای سنگین ارتش جمهوری اسلامی ایران را بر اساس میزان سفرهای انجام شده به منطقه عملیاتی جدید نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در خلیج عدن، بدین شرح رده بندی کرد: خارک 4 سفر، شهید نقدی و بندرعباس 3 سفر، الوند، البرز، سبلان، چیرو و بوشهر 2 سفر و شناورهای لاوان، لارک، تنب و بایندر 1 سفر.
آخر اینکه بر اساس اعلام دریادار سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش، این نیرو در سال 90 برنامه منسجمی را برای اعزام ناوگروه به مناطق جدید در دنیا خواهد داشت که با این حساب باید منتظر اخبار خوشی از دستاوردهای دریادلان "نیروی راهبردی" جمهوری اسلامی باشیم.
